هوش تجاری در کسب و کار نقش حیاتی دارد و در واقع به مجموعه ابزارها و نرم‌افزارهایی گفته می‌شود که در یک سازمان به کار گرفته می‌شوند تا فرصت‌های تجاری شناسایی شده و هزینه‌ها کاهش یابند. این سیستم با تحلیل داده‌های شرکت، اطلاعات ارزشمندی فراهم می‌کند که به مدیران کمک می‌کند تصمیمات بهتری اتخاذ کنند و عملکرد سازمان بهبود یابد.

هوش تجاری یا BI در واقع به مجموعه ابزارها و نرم‌افزارهایی گفته می‌شود که در یک سازمان به کار گرفته می‌شوند تا فرصت‌های تجاری شناسایی شده و هزینه‌ها کاهش یابند. این سیستم با تحلیل داده‌های شرکت، اطلاعات ارزشمندی فراهم می‌کند که به مدیران کمک می‌کند تصمیمات بهتری اتخاذ کنند و عملکرد سازمان بهبود یابد.

یک تعریف ساده از هوش تجاری

هوش تجاری یا Business Intelligence (BI) یک فرایند مبتنی بر فناوری است که برای تحلیل داده‌ها طراحی شده است. هدف اصلی این فرایند، ارائه اطلاعات کاربردی به مدیران، صاحبان کسب‌وکار و تصمیم‌گیرندگان کلیدی است تا بتوانند تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. ابزارهای BI داده‌های خام را به شکل‌های مختلفی مانند گزارش، داشبورد، نمودار، نقشه و گراف نمایش می‌دهند تا اطلاعات به صورت بصری و قابل استفاده در دسترس قرار گیرد.

هوش تجاری به مدیران کمک می‌کند تا عوامل مؤثر بر موفقیت یا شکست پروژه‌ها را شناسایی کنند و دریابند کدام بخش‌ها بیشترین سود را به همراه دارند و کدام بخش‌ها بازده کمتری دارند.

BI شامل مجموعه‌ای گسترده از ابزارها، نرم‌افزارها و روش‌هاست که به سازمان‌ها کمک می‌کند داده‌ها را از سیستم‌های داخلی و منابع خارجی جمع‌آوری کرده و برای تحلیل آماده کنند. این داده‌ها پس از پردازش، به صورت گزارش‌هایی در اختیار مدیران و تصمیم‌گیرندگان قرار می‌گیرند. برای درک بهتر، اجازه دهید با یک مثال ساده این مفهوم پیچیده را به شکلی قابل فهم توضیح دهیم.

یک مثال روشن و واضح از کاربرد هوش تجاری در کسب و کار

مثالی روشن از کاربرد هوش تجاری در کسب و کار (BI) می‌تواند در یک فروشگاه آنلاین باشد:

فرض کنید یک فروشگاه اینترنتی می‌خواهد بداند کدام محصولات بیشترین فروش را دارند، کدام بازه‌های زمانی فروش بیشتر است و مشتریان از چه مناطقی بیشترین خرید را انجام می‌دهند. اینجاست که هوش تجاری در کسب و کار به کمک مدیر می‌آید.

با استفاده از ابزارهای BI و هوش تجاری در کسب و کار، داده‌های فروش از سیستم فروشگاه، اطلاعات کاربران، بازدید وب‌سایت و رفتار مشتریان جمع‌آوری می‌شود. این داده‌ها سپس تحلیل شده و به صورت داشبورد و گزارش‌های بصری به مدیر ارائه می‌شوند.

مثلاً مدیر می‌تواند بفهمد:

• محصول A در ماه‌های زمستان ۳۰٪ بیشتر فروش دارد.
• مشتریان شهر تهران بیشترین خرید آنلاین را انجام می‌دهند.
• تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی باعث افزایش فروش محصول B شده است.

با این اطلاعات، مدیر می‌تواند تصمیم بگیرد موجودی کدام محصول را افزایش دهد، تبلیغات را کجا متمرکز کند و چه برنامه‌هایی برای بهبود فروش و رضایت مشتری اجرا کند.

فاصله یک حرف ساده است بین BI و BA

فاصله بین BA و BI فقط یک حرف است، اما درک تفاوت این دو مفهوم می‌تواند فهم شما از هوش تجاری را بسیار شفاف‌تر کند.

هوش تجاری یا BI که گاهی به آن Descriptive Analytics نیز گفته می‌شود، به تحلیل داده‌های گذشته و حال یک سازمان می‌پردازد. کارشناسان BI وضعیت عملکرد گذشته و فعلی کسب و کار را بررسی می‌کنند و به شما نشان می‌دهند که اوضاع شرکت چگونه بوده و الان در چه وضعیتی است. هدف BI ارائه راه‌حل مستقیم نیست، بلکه تصویر دقیقی از وضعیت کسب و کار در اختیار مدیران قرار می‌دهد.

در مقابل، BA یا Business Analytics به تحلیل داده‌ها برای پیش‌بینی آینده کسب و کار می‌پردازد. BA با استفاده از اطلاعاتی که BI فراهم می‌کند، سناریوها و راهکارهایی برای بهبود و تصمیم‌گیری آینده ارائه می‌دهد. به عبارت دیگر، BI فرآیند جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها را پوشش می‌دهد، در حالی که BA شخص یا تیمی است که بر اساس این داده‌ها تصمیم‌گیری و پیش‌بینی می‌کند.

به این ترتیب، می‌توان گفت BA یکی از اجزای مهم فرآیند BI محسوب می‌شود. حال که با تفاوت این دو آشنا شدید، بهتر است بدانیم فواید BI برای کسب و کار شما چیست.

هوش تجاری در کسب و کار

1- به راحتی می‌توانید گزارشات سریع تهیه کنید :

هر شرکت یا کسب و کاری بخش‌ها و دپارتمان‌های متفاوتی دارد و اطلاعات هر بخش معمولاً در فرمت‌های مختلف پخش شده‌اند. بیشتر تلاش‌ها برای جمع‌آوری این داده‌ها باید به گونه‌ای باشد که بتوان آنها را مرتب و تحلیل کرد. با استفاده از ابزارهای پیشرفته هوش تجاری در کسب و کار، در کمترین زمان ممکن می‌توان یک گزارش کامل و خوانا از هر بخش شرکت تهیه کرد.

به عنوان یک مدیر یا صاحب کسب و کار، ضروری است بدانید که داده‌های شرکت چه پیامی به شما می‌دهند. البته واضح است که اطلاعات خام معادل هوش تجاری در کسب و کار نیست، بلکه وقتی بخش‌های مختلف شرکت به هم مرتبط نیستند، این ابزار به شما کمک می‌کند تصمیم‌گیری دقیق و مؤثری داشته باشید.

2- به تصمیمات سریع و هوشمندانه شما کمک می‌کند :

بگذارید اینطور برایتان بگویم، تمام درآمد و سود شرکت مستقیما به تصمیمات استراتژیک مربوط می شود.

شاید برایتان جالب باشد بدانید که مدت زمان تقریبی برای برای تهیه یک گزارش IT چیزی حدود دو روز است. در جهان پر سرعت معاصر، داده ها مدام در حال تغییر و نوسان هستند. در طول دو روز داده ها تغییرات زیادی می کنند. در حقیقت مدیران و استراتژیست های شرکت نیاز دارند که به اطلاعات به روز (آپدیت) دسترسی داشته باشند تا بتوانند به سرعت تصمیم بگیرند و جایگاه خود را در بازار از دست ندهند.

این اعداد و ارقام اصلا چیز کمی نیستند، دقیقا به کمک همین اعداد و ارقام است که می توانید راه حل های درست و درآمدزا برای کسب و کار خود پیدا کنید.

هدف نهایی یک کارشناس BI این است که اطلاعات شرکت شما را به یک تجزیه تحلیل ساختارمند تبدیل کند. به بیانی دیگر یک کارشناس واقعی هوش تجاری در کسب و کار که می تواند به تصمیمات استراتژیک و سریع شرکت کمک کند.

هوش تجاری در کسب و کار با اطلاعات به روزی که در اختیار مدیران قرار می دهد کمک می کند که وضعیت مالی شرکت به سمت مثبت حرکت کنید و تصمیمات درست گرفته شود.

بیشتر بدانید

شاخص کلیدی ریسک

3- بهره وری شرکت شما را زیاد می کند :

هوش تجاری در کسب و کار این قابلیت را دارد که راه کارهای نادرست را مشخص کند، وضع کنونی شرکت را به دقت مشخص کند و در ادامه مشخص کند که روزانه چه کارهایی باید انجام شود، اولویت های شرکت چیست و هرکس چه کاری باید انجام دهد. در حقیقت قرار است ببیند که در کدام بخش ها ضعف وجود دارد،کدام بخش ها باید پیشرفت کنند و به امکانات جدیدتری مجهز شوند.

4- سرعت بخشیدن به بازگشت سرمایه :

اوج تمام خواسته‌های یک شرکت و تمام مواردی که پیش‌تر ذکر شد، می‌تواند در “رشد سریع برای بازگشت سرمایه” خلاصه شود. استفاده از هوش تجاری در کسب و کار به شما کمک می‌کند با بینش درست و دیسیپلین مشخص، از افتادن در دام روش‌های قدیمی و حدس و گمان درباره رفتار کاربران جلوگیری کنید. این ابزار از بزرگ‌ترین عوامل موفقیت است و می‌تواند ریسک شکست کسب‌وکار شما و بسیاری دیگر را به حداقل برساند.

5- کاهش هزینه های نیروی انسانی :

با رشد و پیشرفت جهان امروز ما، مهم ترین نیازی که جهان کسب و کار از هر زمان دیگری بیشتر به آن نیاز دارد، نیاز به تجزیه تحلیل داده ها و اطلاعات است. از طرف دیگر خود این داده ها روز به روز پیچیده تر و چند بعدی تر می شوند، چراکه شرکت ها و کسب و کارها مدام در حرکت به سوی گسترده شدن و توسغه حرکت می کنند.

پس به موازات این حرکت نیاز به نیروهای انسانی متخصص برای تحلیل داده ها و تهیه گزارشات هم از هر زمان دیگری بیشتر می شود. اگر بخواهید از روش های سنتی استفاده کنید باید تعداد زیادی نیرو استخدام کنید، مدام گزارش بخواهید و مدام کسی باشد که این گزارشات را چک کند، اما یک متخصص هوش تجاری در کسب و کار تمام این کارها را انجام می دهد و در سریع ترین زمان ممکن گزارشات مورد نیاز شما را تهیه می‌کند. به عبارتی دیگر در وقت، زمان و هزینۀ شما به شدت صرفه‌جویی می کند.

کلام پایانی

هوش تجاری در کسب و کار با تحلیل داده‌ها، تصویری شفاف از وضعیت واقعی کسب‌وکار ارائه می‌دهد و به مدیران امکان تصمیم‌گیری سریع و هوشمندانه می‌دهد. استفاده از BI باعث افزایش بهره‌وری و بازدهی سازمان، کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی در زمان می‌شود و در نهایت مسیر رشد پایدار و بهینه کسب‌وکار را هموار می‌کند.